Szanowni Państwo,

w związku z raportem o stabilności opublikowanym przez NBP i kontrowersyjną oceną projektu restrukturyzacyjnego Kancelarii Prezydenta RP, zdecydowałem się wysłać list otwarty do NBP. List jest wysłany z kopią do KNF, KPRP, HLH oraz mediów. Oto treść listu:

~ ~ ~

LIST OTWARTY DO NBP
W SPRAWIE PUBLIKACJI
Raport o stabilności systemu finansowego. Luty 2016 r.
14 lutego 2016


Szanowni Państwo,

zdecydowałem się napisać do Państwa list w związku z informacjami opublikowanymi w dokumencie "Raport o stabilności systemu finansowego. Luty 2016 r." oraz notce prasowej informującej o działaniach Harvest Legal House [http://wyborcza.biz/Gieldy/1,132329,19612126,harvest-legal-house-sprawdzmy-czy-kredyty-indeksowane-to-kredyty.html]. Zestawienie obu publikacji budzi konieczność zadania szeregu pytań. Jak zapewne Państwo wiecie, Państwa raport wzbudził wielkie zainteresowanie mediów oraz został burzliwie odebrany przez środowiska klientów banków uwikłanych w kredyty hipoteczne. 

Od wielu miesięcy staram się analizować zaistniałą sytuację związaną z kredytami hipotecznymi w sposób możliwie obiektywny, publikując wyniki prac w sferze publicznej. Obiektywizm moich analiz został dostrzeżony przez ZBP, którego przedstawiciel - Pan Prezes Jerzy Bańka - zaprosił mnie na spotkanie. Uzyskując od Państwa odpowiedzi, będę mógł przekazać głos specjalistów NBP moim czytelnikom. Ufam, że spowoduje to zwiększenie świadomości w zakresie tej niezmiernie trudnej sytuacji. 

Rozumiem, że niektóre pytanie mogą wchodzić w zakres KNF lub innej komórki administracyjnej. Proszę przy takim pytaniu zaznaczyć, że nie są to Państwa kompetencje. Wiele pytań może być naiwnych, za co przepraszam. Będąc amatorem posługuję się logiką naiwną. W przypadku trywialności problemów, będę wdzięczny za skierowanie mnie do odpowiedniej literatury lub publicznych raportów. Ufam, że odpowiedzi na zadane pytania nie są poufne i będą mogli Państwo ich udzielić w ramach dobrej woli oraz Dz. U. 2001 Nr 112, poz. 1198.

Niniejszy list wysyłam także do stron zainteresowanych: KNF, HLH z kopią do mediów. Kopię otrzymuje także Kancelaria Prezydenta. Rozumiem, że kwestie związane z RPP są w zakresie kompetencji NBP. List opublikowany jest także w sferze publicznej na moich stronach internetowych.

~ ~ ~

Proszę pozwolić, że zacznę od kwestii poruszonej przez kancelarię HLH dotyczącej zysków pochodzących z transakcji FX swap/CIRS w zakresie udzielanych kredytów. Przedstawiciel kancelarii - Barbara Garlacz - trafnie wykazała, że wynikiem transakcji pochodnych jest zysk banku krajowego pochodzący z różnicy LIBOR vs WIBOR. W związku z tym należy zadać pytanie:

1.1. Czy autorzy raportu o stabilności systemu finansowego uwzględnili zyski wynikające z operacji FX swap/CIRS w bilansie podsumowującym koszt projektu kancelarii prezydenta dotyczącego "Restrukturyzacja walutowych kredytów mieszkaniowych"? 
1.2 Czy jest wiadomym jaki poziom zysków rocznych banków wynika z transakcji pochodnych powiązanych z udzielonymi kredytami?
1.3 Czy banki wliczają tego typu zysk w zysk roczny czy przeznaczają go na potencjalną sytuację odwrócenia trendu i konieczności płatności stronie zagranicznej?
1.4 Czy analizując stabilność systemu finansowego autorzy raportu przewidują tego typu sytuację?

Muszę zadać pytanie o stabilność systemu finansowego widzianą w szerszym horyzoncie. Widomym jest, że stopy procentowe na rynkach europejskich są aktualnie na bardzo niskim, wręcz ujemnym poziomie. Wiadomym jest także, że jest to sytuacja wyjątkowa i że taki stan nie może trwać wiecznie. Za kilka lat stopy wrócą do swych naturalnych poziomów, co w połączeniu z potencjalnie wysokim kursem walut obcych doprowadzi do kolejnej eskalacji problemów 700.000 polskich rodzin. W związku z tym muszę zadać następujące pytania:

2.1. Czy autorzy raportu patrzą na problem stabilności w zakresie jednego roku czy też wybiegają na kilka lat w przód?
2.2. Czy autorzy raportu dostrzegają ryzyko dla systemu bankowego wynikające z nieuniknionego wzrostu stóp procentowych na rynkach europejskich?

Autorzy raportu informują, że banki stosują instrumenty pochodne (FX swap, CIRS) do bilansowania udzielonych kredytów w walutach obcych, używając wręcz określenia o zabezpieczaniu otwartych pozycji walutowych. Mam w związku z tym następujące pytania:

3.1. Czy bank ma prawo udzielać kredytów w walucie obcej nie posiadając kapitału dewizowego w depozytach, kapitale własnym uzyskanych pożyczkach międzybankowych, czy też kapitału uzyskanego w wyniku emisji obligacji?
3.2. Czy kwestie pozyskiwania kapitału przeznaczanego na akcję kredytową są uregulowane prawnie?
3.3. Czy bank ma prawo używać kapitału zdeponowanego przez swoich klientów do przeprowadzania operacji na instrumentach pochodnych? 
3.4. Czy bank ma prawo transferować kapitały zdeponowane przez swoich klientów do banków zagranicznych?
3.5. Czy przekazywanie kapitałów zdeponowanych przez obywateli RP do banków zagranicznych nie naraża oszczędności Polaków na ryzyko ich utraty?
3.6. Czy banki operujące instrumentami pochodnymi podlegają pod mechanizmy kontroli Basel II/III?
3.7. Czy banki operujące instrumentami pochodnymi podlegają pod inne mechanizmy kontroli regulowane przez instytucje europejskie?
3.8. Czy bankowość inwestycyjna jest w Polsce uregulowana prawnie przepisami krajowymi?

Ponieważ wiadomym jest, że skumulowane środki pieniężne mogą być użyte do ataku na walutę danego kraju (casus Soros vs Bank Anglii), muszę zadać następujące pytania:

4.1. Czy posiadają Państwo wiedzę, w jakim celu banki zagraniczne pozyskują Polski kapitał? Czy ten kapitał jest przeznaczony na zakup obligacji, akcji polskich firm bądź produktów naszego przemysłu, czy też jest akumulowany?
4.2 Czy autorzy raportu analizują stabilność systemu finansowego pod kątem potencjalnych wrogich zachowań banków zagranicznych posiadających znaczne ilości pieniądza polskiego?
4.3 Czy posiadanie znacznych kapitałów pieniądza polskiego przez banki zagraniczne może wpłynąć w jakikolwiek sposób na poziom zadłużenia publicznego?

Autorzy oceny projektu Kancelarii Prezydenta RP użyli sformułowania że "Domknięcie tej pozycji (np. poprzez zakup aktywów walutowych lub odwrócenie transakcji zabezpieczających) wywołałoby znaczny popyt na waluty obce ze strony sektora bankowego". W związku z tym należy zadać następujące pytania w kontekście masowej akcji kredytowej lat 2005-2008:

5.1. Czy pożyczanie pieniądza polskiego (w masowy sposób) za granicę w transakcjach swap/CIRS wpływa na kurs pieniądza polskiego w stosunku do walut obcych? 
5.2. Czy masowa wymiana pieniądza zagranicznego na pieniądz polski dokonywana w trakcie wypłat kredytów miała wpływ na kurs pieniądza polskiego w stosunku do walut obcych? 
5.3. Czy NBP monitoruje wpływ masowej sprzedaży pieniądza polskiego przez banki, na kurs pieniądza polskiego w stosunku do walut obcych?

W kontekście omawianej sprawy jest także niezmiernie ważne a wręcz kluczowe czy działania banków stosujących nietrywialne mechanizmy finansowe w celu zwiększenie podaży pieniądza polskiego są zgodne oraz synchronizowane z polityką NBP w zakresie polityki pieniężnej. W związku z tym pojawiają się kolejne pytania:

6.1. Czy wprowadzenie de facto pieniądza polskiego po zaniżonej cenie (LIBOR zamiast WIBOR w przypadku kredytów waloryzowanych) do obrotu gospodarczego jest zgodne z polityką pieniężną prowadzoną przez NBP?
6.2. Czy NBP posiada mechanizmy wpływania na podaż pieniądza kreowaną przez banki komercyjne stosujące inżynierię finansową w celu obejścia postanowień RPP?
6.3. Czy masowe przeprowadzanie operacji FX swap/CIRS miał wpływ na wzrost stawek referencyjnych oraz WIBOR w latach 2007-2008, gdy nastąpił skok o ~2 p.p.?
6.4. Jaki był cel wzrostu stawek referencyjnych NBP i w konsekwencji WIBOR o ~2 p.p. w latach 2007-2008? Czy w ten sposób NBP próbował bronić rynek przed masowymi przepływami pieniędzy związanymi z akcją kredytową.
6.5 Czy i w jaki sposób akcja kredytowa lat 2007-2008 wpłynęła na wolumen pieniądza M3? Czy ta zmiana była wpisana w politykę pieniężną kreowaną przez NBP?

Akcja kredytowa lat 2005-2008 jest ściśle związana ze skomplikowanymi aspektami z zakresu prawa. Banki z nieznanych mi przyczyn nie udostępniały klientom kredytów dewizowych, zastępując ten naturalny wybór, szeregiem umów nienazwanych (indeksowane, waloryzowane, denominowane, Nordea). Wiadomym jest, że niektóre z banków z powodów wątpliwości prawnych nie wzięły udziału akcji kredytowej. W związku z tym muszę zadać pytania:

7.1 Czy autorzy analizy uwzględniają toczące się spory sądowe w kontekście stabilności systemu finansowego?
7.2 Czy autorzy analizy uwzględniają mechanikę prawną w zakresie sztuczek na granicy polskiego prawa na stabilność systemu?
7.3 Czy autorzy analizy są w kontakcie z autorytetami prawa z zakresu księgi zobowiązań, prawa bankowego, oraz hipotecznego w celu oszacowania ryzyka wynikającego z naruszenia prawa przez banki emitujące produkty kredytowe?

Załączony plik Excel zawiera dane liczbowe. Nie widać w nich jednak kalkulacji wyliczających sumy pieniężne podane w Ramce 9. W związku z tym proszę o odpowiedź na pytania:

8.1. Czy umieszczenie danych z roku 2015 (scenariusze 50/50, 90/10) jest celowe czy jest błędem zespołu przygotowującego ocenę projektu Kancelarii Prezydenta?
8.2. Czy powyższy błąd, miał wpływ na wyliczenia opublikowane w raporcie?
8.3. Czy można uzyskać kalkulacje doprowadzające do opublikowanych danych liczbowych?

# # #

Z wyrazami szacunku,
Ryszard Styczyński
http://plus.google.com/+RyszardStyczynski
http://styczynski.blogspot.com