Errata: właśnie zauważyłem że projekt przedstawia trzy a nie dwie ścieżki restrukturyzacji. Szczegóły w dyskusji pod analizą.

***

Szanowni Państwo,

przedstawiam komentarze do opublikowanego wczoraj [3], tj. 6 listopada 2015, projektu ustawy kancelarii JE Prezydenta Rzeczypospolitej. Wielkie dzieki dla kolegi z pozwalemBank za publikację.

Projekt przedstawia dwie procedury. Pierwsza bezwzględnie eliminuje dwie klauzule niezgodne z prawem: określania wartości zobowiązań wyrażonych w walucie obcej według stawek innych niż określonych prze NBP, oraz niejednoznacznego określania stawki zmiennego oprocentowania. Rozumiem że po zastosowaniu tej procedury kredyt staje się kredytem złotowym dla umów indeksowanych/waloryzowanych. Dla umów denominowanych, dewizowych, oraz indeksowanych/waloryzowanych dostępna jest procedura alternatywna, bazująca na zmodyfikowanej koncepcji SBB. W tym trybie umowa pozostaje umową wyrażoną w oryginalnej walucie. O zastosowanie trybu alternatywnego może wystąpić kredytobiorca.

Najpoważniejszą wadą projektu jest brak ograniczenia strat kredytobiorcy w przypadku procedury alternatywnej. Zamiast tego projekt podaje że kredytobiorca ponosi koszt 30% zwyżki kursu waluty w stosunku do dnia zawarcia umowy. Wygląda to na błąd w zapisie, jednak błąd o bardzo poważnych konsekwencjach.

Generalnie projekt wygląda bardzo ciekawie. Interesujące jest że autorzy zdają sobie sprawę z bezwzględnej nielegalności umów z powodu złamania zapisów dekretów Bieruta z 1949 roku [1, art.8 ust.1 pkt.b], które pozostają w mocy [6, art.11].  

Bardzo dobrze się stało, że tym razem opublikowano podpisany pdf z tekstem a nie skan. Pozwoliło to łatwiejszą pracę z tekstem oraz potwierdzenie źródła - kancelarii Prezydenta RP. Autorem PDF jest pracownik kancelarii - Pan Paweł Janik.

-Ryszard Styczyński

Referencje:
1. Dekret Bieruta (obowiązujący): https://goo.gl/2sU76b
2. Aktualna ustawa o podatku od osób fizycznych: http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19910800350
3. Projekt ustawy: https://www.facebook.com/pozwalemBank/posts/966758986730253
4. Analiza raportu CARS o surogacie NWW: https://goo.gl/c1nd7e 
5. Komentarz do prawa bankowego pod redakcją F.Zoll str.692 o oprocentowaniu zmiennym: https://goo.gl/7NksYk
6. Ustawa z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny: http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19900550321 

Analiza projektu ustawy
Poniżej znajdują się komentarze do ustawy, spisane artykuł po artykule. Uwagi krytyczne oraz informacje o natrafionych błędach technicznych są pogrubione oraz poprzedzone znacznikiem Uwaga!

Art.1
Ustawa dotyczy umów:
1. kredytów dewizowych
2. kredytów denominowanych
3. kredytów indeksowanych

Uwaga! Należy domniemać że waloryzowany jest synonimem indeksowany.
Uwaga! Miałem w ręku umowę o pożyczkę hipoteczną. BREBank takie pożyczki hipoteczne ma w swoim regulaminie. Projekt powienien uwzględniać pożyczkę.

Rozdział 1

Art.2 [o umowie kredytu]

ust. 1 Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim ustala w art.5: kredytodawca – przedsiębiorca w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, który w zakresie swojej działalności gospodarczej lub zawodowej, udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi kredytu; Jest to o tyle dobre że obejmuje nie tylko banki, ale inne instytucje, które potencjalnie udzielały kredytów. 

Uwaga! Dz.U. z 2014 r. poz. 1497 określa tylko zmiany. Powinna być referencja do właściwej ustawy ujednoliconej

Kodeks cywilny z nowelizacją 2014 określa w art.22-1: Za konsumenta uważa się̨ osobę̨ fizyczną dokonującą̨ z przedsiębiorcą̨ czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością̨ gospodarczą lub zawodową. Jest to o tyle dobre że przedsiębiorca kupujący mieszkanie na kredyt; mieszkanie a nie siedzibę firmy - lokal użytkowy, pozostaje konsumentem.

Uwaga! Dlaczego przedsiębiorca zawierający umowę łamiącą prawo nie może jej anluwoać? Jest to dziwne i niewłaściwe. Proszę zauwazyć że Art.3 wymienia klauzule umów o kredyt łąmiące prawo w artykułach innych niż art.385 k.c. traktującym o klauzulach niedozwolonych.

Art.3 [o niedozwolonych zapisach] 

ust.1 pkt.1 Ten zapis jest niedozwolony ponieważ łamie prawo. I to nie art.385, co autor podkreśla dodając "nawet jeżeli zostały uzgodnione indywidualnie z konsumentem", tylko bezpośrednio ustawę, przez co podlega pod art.58 k.c. Zgodnie z dekretem Bieruta (zgroza! brr!) z dnia 27 lipca 1949 r. o zaciąganiu nowych i określaniu wysokości nie umorzonych zobowiązań pieniężnych [1], dla zobowiązań pieniężnych powstałych po dniu 16 grudnia 1945 roku, stosuje się stawki przeliczeniowe określone przez Narodowy Bank Polski. Umowy o kredyt stosując inne przeliczniki (własne tabele) łamie ustawę. Kancelaria ma dobrych prawników.

ust.1 pkt.2 Zmienne oprocentowanie musi być wyznaczane w sposób obiektywny. Kropka. Ten punkt nie wymaga innego komentarza, aczkolwiek powinien być wsparty argumentami. Ten temat jest opracowany i znany.

ust.2 Bank musi zwrócić pieniądze pobrane w wyniku działania niedozwolonych zapisów. To jest ciekawe. Eliminuje działanie klauzul łamiących prawo. Wygląda na bezwzględne stosowanie art.58 k.c. 

Art.4 [o oszacowaniu zwrotu w/g procedury głównej]
Bank ma obowiązek oszacować zwrot. Bardzo dobrze. Nie powinien tego robić klient bo się na tym nie zna (credits to mec.Garlacz) .

Art.5 [o zwrocie nienależnie pobranych pieniędzy]
Nadpłata odejmowana jest od kapitału. Eliminacja art.411 [o zwrocie nienależnie pobranego świadczenia] ma związek ze zmianą formy zwrotu. Zamiast zwrotu gotówki, nadpłata odejmowana jest od kapitału. Jest to ok. Chyba że ktoś spłacił już tyle że kapitału zostało mniej niż nadpłaty.

Uwaga! Co z sytuacją gdy nadpłata jest większa od pozostałego kapitału?

Art.6 [o procedurze alternatywnej]
Konsument ma 6 miesięcy na złożenie wniosku o restrukturyzację. Jest to odpowiednik art.3 z projektu SBB. Poprawiono numerację punktów.

ust.1 Usunięcie wszelkich zapisów "wyrażających" wymienione elementy "w walucie innej niż̇ polska lub są̨ indeksowane do waluty innej niż̇ waluta polska". Jest to rewolucyjne i wygląda jak powrót do zasady nominalizmu i walutowości. Na podstawie art.58 k.c. złamanie zasad nominalizmu i walutowości (stan przed 2009) jest bezwzględnie nieobowiązujące. SBB ma dobrych prawników.

ust.2 Ustalenie kwoty kredytu na PLN. Jest to rewolucyjne. Na podstawie art.58 k.c. złamanie postanowień art.69 p. jest bezwzględnie nieobowiązujące.

ust.3 pkt.a) Odniesienie oprocentowania do WIBOR. Tu zmieniono propozycję SBB, prawdopodobnie aby 

Uwaga! WIBOR nie jest obiektywny. Nie wolno go używać; zaznaczone jest to w komentarzach do p.b. [5]. Należy wyszukać odpowiednie orzeczenia

ust.3 pkt.) Marża wzięta z umowy. Nie jestem pewien czy to jest uczciwe. Marże dla kredytów CHF były niższe od PLN. Jednak jest to rozwiązanie proste. Usztywnia ten element restrukturyzacji. 

Uwaga! Co z sytuacją gdy nie ma marży - np. stary portfel mBank

ust.4 Przeliczenie "opłat, prowizji, składek ubezpieczeniowych i innych kosztów" w/g kursu NBP. Jest to zgodne z dekretem Bieruta z 1949 roku.

Uwaga! Tego punktu nie rozumiem. Skoro na podstawie ust.2 kredyt jest denominowany w PLN to w jaki sposób mam zostać wyliczona wartość "opłat, prowizji, składek ubezpieczeniowych i innych kosztów"? Dla przykładu surogat NWW obliczany od zindeksowanej kwoty kapitału jest większa od kapitału w PLN. Wykazuję to w analizie raportu CARS [4]

Art.7 [o sankcji za brak restrukturyzacji]
W przypadku gdy bank lub konsument nie ma zamiaru dokonać restrukturyzacji, kredytobiorca może oddać klucze do mieszkania i w ten sposób rozwiązać umowę.

Uwaga! To nie jest dobre. Zapłaciłem bankowi 200k PLN. Mieszkanie jest warte 340k PLN. Oddanie kluczy jest jednoznaczne z moją stratą wysokości 200k PLN. Ten artykuł jest bardzo niedobry i nieuczciwy.

Art.8 [o spłacie kredytu]

ust.1 Konsument może odstąpić od restrukturyzacji i spłacić kredyt w walucie lub w/g kursu NBP

ust.2 

Uwaga! Ten ustęp dotyka trzech spraw. Powinien być rozbity na punkty a), b), c)

#1 Rata kredytu zostaje umorzona w wysokości 70% stosując kursy NBP z daty wypłaty kredytu i dnia płatności raty. 

Uwaga! Dotyczy tylko spłaty w złotym polskim. Osoby mające aneks muszą go wycofać.
Uwaga! Co z osobami które mają wypłaty w transzach?
Uwaga! Należy spytać dlaczego umorzeniu podlega 70% wzrostu kursu waluty? Zgadzaliśmy się na 30% ryzyka kursowego. Powinno być napisane że umorzona jest nadwyżka ponad 30% wzrostu ceny kursu waluty ponad kurs z dnia zawarcia umowy.

#2 Nadpłata przechodzi na kolejną ratę

Uwaga! Nie jest określone jak umorzenie wpływa na kapitał.
Uwaga! Na jedną ratę czy więcej rat?
Uwaga! To trzeba sprawdzić, bo może się okazać że nadpłata zostanie stracona.

#3 Bank odmawia umorzenia jeżeli zalegamy z płatnością.

Uwaga! Dlaczego bank ma do tego prawo? Nie jest to kluczowe, ale nie jest ok. Jeżeli ktoś zalega to znaczy że ma problem.
Uwaga! W przypadku katastrofy finansowej i brak spłaty kredytu, co może prowadzić do windykacji, bank nie umarza rat.

ust.3
W przypadku spłaty kredytu następuje umorzenie 70%.

Art.9 [o oddaniu kluczy]

ust.1 Forma notarialna

ust.2 Bank ma prawo nie przyjąć kluczy.

#1 gdy klient zarabia w walucie kredytu

Uwaga! Waluta kredytu to PLN dla indeksowanych/waloryzowanych! Dla denominowanych to waluta obca np. CHF

#2 rata kredytu jest mniejsza niż 20% dochodu klienta. Jest to ok, eliminując kaprys klienta. 20% pensji jest bardzo uczciwe.

#3 klient może mieć dodatkowe zabezpieczenie kredytu

Uwaga! To jest bardzo nie w porządku! Kredyt może być zabezpieczony tylko i wyłącznie kredytowanym przedmiotem. Bank jest profesjonalistą i wie co robi udzielając kredytu.

#4 wzrost kapitału w wyniku zmiany wartości kursów walut jest mniejszy niż 15%

ust.3 o dniu przeniesieniu własności przy oddaniu kluczy. ok.

Art.10 [uszczegółowienia] 

ust.1 [o wspólnocie małżeńskiej] dochód kredytobiorcy jest sumą dochodów małżonków

Uwaga! Co w przypadku zawarcia intercyzy po zawarciu umowy o kredyt?

ust.2 [o sposobie określeniu dochodu] dochód brany jest z PIT.

Uwaga! to jest błąd. powinno być art.9 a nie art.8.
Uwaga! jakim prawem bank ma więc wgląd w mój PIT? Nie jest to zgodne z ochroną danych osobowych.

ust.3 [o określeniu salda kredytu]
Saldo kredytu pomniejszone jest o wszelkie raty, prowizje opłaty zapłacone do tej pory. Zgadzam się że inne opłaty muszą zmniejszyć kapitał. Rozwiąże to problem nielegalnie pobranych opłat np. za surogat NWW.

Uwaga! błąd. nie jest potrzebne podkreślanie że konsument jest w znaczeniu określonym w ustawie o kredycie konsumenckim. Powoduje to że ustęp jest nieczytelny.
Uwaga! błąd. "przez konsumenta raty prowizje i opłaty przeliczoną " powinno być "przez konsumenta raty, prowizje i opłaty przeliczone "
Uwaga! wygląda to na błąd. Dlaczego część odsetkowa raty ma zmniejszać kapitał. Dlaczego prowizja ma zmniejszać kapitał?

ust.4 spory rozstrzyga sąd rejonowy konsumenta. bardzo ok. 

Rozdział 2 

Art.11 [o zmianie ustawy o kredyt konsumencki]

Uwaga! jest tu błąd w numeracji ustępów i punktów.

ust.1 Jest to powtórzenie postanowienie z dekretu Bieruta z 1949. Może i dobrze bo jak widać prawnicy banków nie są świadomi tej ustawy. 

Uwaga! Kredyty denominowane i indeksowane powinny być ZABRONIONE

ust.2 a) jest ok. zabrania zmiany marży w trakcie trwania umowy. Obsługuje to nielegalne działanie banku zmiany marży przy aneksowaniu. Brawo dla autora tego zapisu.

Uwaga! Zmienne oprocentowanie powinno być zmieniane nie częściej niż raz na np. rok i zmiana nie powinna być większa niż np. 1%. Tego typu zmiana uniemożliwiałaby bankom manipulację Wyborem. Tego typu rozwiązanie jest stosowane z USA. Detale rozwiązań USA może podać Pan Janusz Andryszak (solidarni2010), który przebywał w tym kraju 10+ lat. Starajmy się implementować dobre rozwiązania z innych krajów zamiast wprowadzać własne wymyślanki. Nie powtarzajmy błędów ustawy antyspreadowej.

ust 2 b) to brzmi jak poważny błąd. Stałe oprocentowanie nie może być zmienione, bo jest stałe.

Uwaga! Stałe oprocentowanie nie może być zmienione, bo jest stałe. Jeżeli ktoś zawiera umowę na stałe oprocentowanie to dlaczego ma być ono zmienione? Zmiana stałego oprocentowania jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Art.12 [o zmianie ustawy podatkowej]

Uwaga! Brak jest referencji do dz. ustaw ustawy o podatku dochodowym od osób fizcznych. Powinno być w słowniku.
Uwaga! Jest błąd w referencjach do punktów. Aktualna ustawa [2] ma już punkt 142, dodany Dz. U. z 2015 r. poz. 978. ;-)
Uwaga! Wszystkie umorzenie powinny być sprawdzone i zweryfikowane z ustawą o restrukturyzacji. Szczegół techniczny.

Zwolnione z podatku: 
142) zmian waluty kredytu
143) oddanie kluczy, 

Uwaga! Sprawdzić ustawę o hipotece w zakresie "hipoteki w trybie określonym w ustawie z dnia 6 sierpnia 2015 r."

144) umorzenie kredytu art7. ust.8

Uwaga! Nie ma art.7 ust.8 !!!!

Rozdział 3

Art.13 [o powiadomieniu o zmianach] 

Uwaga! Gdy bank nie powiadomi o zmianach i nie zastosuje się do nich wymagana jest droga sądowa. Sprawa jest prosta, jednak potrzebny jest adwokat.

Art.14 [o egzekucji i spadku]

Uwaga! Tego nie rozumiem.

Art.15 [o terminie]
wchodzi w życie natychmiast - 30 dni od ogłoszenia

Uwagi ogólne:
1. Co ze sprawami w toku egzekucyjnym?
2. Co ze sprawami w postępowaniu sądowym?
3. Co z kredytami spłaconymi. Na podstawie art.58 były to umowy nielegalne łamiące ustawy w wielu miejscach, powinny być więc anulowane.

###